Własciwość sądów cywilnych cz. 1

Czy wiesz do jakiego sądu skierować pozew?
Zasadą jest, że sprawy w pierwszej instancji rozpoznają sądy rejonowe, z wyjątkiem spraw, dla których zastrzeżona jest właściwość sądów okręgowych.
Do właściwości sądów okręgowych należą sprawy:

1. o prawa niemajątkowe i łącznie z nimi dochodzone roszczenia majątkowe oprócz spraw o ustalenie lub zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o ustalenie bezskuteczności uznania ojcostwa oraz o rozwiązanie przysposobienia;
2. o roszczenia wynikające z Prawa prasowego;
3. o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu sporu przewyższa sto tysięcy złotych, oprócz spraw o alimenty, o naruszenie posiadania, o ustanowienie rozdzielności majątkowej między małżonkami oraz spraw rozpoznawanych w elektronicznym postępowaniu upominawczym;
4. o wydanie orzeczenia zastępującego uchwałę o podziale spółdzielni;
5. o uchylenie, stwierdzenie nieważności albo o ustalenie istnienia lub nieistnienia uchwał organów osób prawnych lub jednostek organizacyjnych niebędących osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną;
6. o odszkodowanie z tytułu szkody wyrządzonej przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem;
7. o roszczenia wynikające z naruszenia praw przysługujących na mocy przepisów o ochronie danych osobowych.

Po ustaleniu jaki rzeczowo sąd jest właściwy należy jeszcze ustalić właściwość miejscową.
Co do zasady powództwo wytacza się przed sąd pierwszej instancji, w którego okręgu pozwany ma miejsce zamieszkania (lub siedziby), ale w określonych rodzajowo sprawach dla ustalenia właściwego miejscowo sądu istotne będą inne kwestie niż miejsce zamieszkania (siedziba) pozwanego, a mianowicie:

1. w sprawach o własność lub o inne prawa rzeczowe na nieruchomości oraz w sprawach o posiadanie nieruchomości powództwo wytacza się wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca położenia nieruchomości, przy czym jeżeli przedmiotem sporu jest służebność gruntowa, właściwość oznacza się według położenia nieruchomości obciążonej;
2. z tytułu dziedziczenia, zachowku, jak również z tytułu zapisu, polecenia oraz innych rozrządzeń testamentowych powództw wytacza się wyłącznie przed sąd ostatniego miejsca zwykłego pobytu spadkodawcy, a jeżeli miejsca jego zwykłego pobytu w Polsce nie da się ustalić, przed sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część;
3. ze stosunku członkostwa spółdzielni, spółki lub stowarzyszenia powództwo wytacza się wyłącznie według miejsca ich siedziby;
4. ze stosunku małżeństwa powództwo wytacza się wyłącznie przed sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie miejsce zamieszkania, jeżeli choć jedno z nich w okręgu tym jeszcze ma miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu. Z braku takiej podstawy wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania strony pozwanej, a jeżeli i tej podstawy nie ma - sąd miejsca zamieszkania powoda;
5. ze stosunku między rodzicami a dziećmi oraz między przysposabiającym a przysposobionym powództwo wytacza się wyłącznie przed sąd miejsca zamieszkania powoda, jeżeli brak jest podstaw do wytoczenia powództwa według przepisów o właściwości ogólnej.