Przywrócenie terminu - zasady i warunki skutecznego wnioskowania

Czy wiesz co zrobić jeśli na skutek choroby nie dokonałeś/aś czynności procesowej (nie wniosłeś/aś) odwołania, zażalenia lub skargi?
Instytucja przywrócenia terminu jest przewidziana w wielu ustawach m. in. w kodeksie postępowania administracyjnego, kodeksie postępowania cywilnego jak również w ustawie Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Na podstawie ostatniej w wyżej przywołanych ustaw w dniu 27 marca 2025 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał postanowienie w sprawie o sygn. akt I OZ 165/25 (rozpatrując zażalenie na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 22 stycznia 2025 r. sygn. akt II SA/Lu 910/24 o odmowie przywrócenia terminu do wniesienia skargi). NSA wskazał, iż zgodnie z art. 86 § 1 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Postanowienie o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane na posiedzeniu niejawnym. We wniosku o przywrócenie terminu do dokonania czynności należy uprawdopodobnić okoliczności wskazujące na brak winy w uchybieniu terminu (art. 87 § 2). Ponadto w myśl art. 87 § 1 ww ustawy pismo z wnioskiem o przywrócenie terminu wnosi się do sądu, w którym czynność miała być dokonana, w ciągu siedmiu dni od czasu ustania przyczyny uchybienia terminu.

Zdaniem NSA powołując się na uchybienie terminu z powodu choroby wnioskodawca powinien wskazać m.in. jaką miał chorobę, jak długo trwała, a przede wszystkim wyjaśnić, w jaki sposób ta choroba uniemożliwiła mu dochowanie terminu. W niniejszej sprawie skarżąca powołała się na chorobę, która wystąpiła w ostatnich dniach biegu terminu do wniesienia skargi, nie wyjaśniła jednak na co chorowała i jak przebiegała ta choroba.

Jak wskazał Sąd przywrócenie terminu ma charakter wyjątkowy i nie jest możliwe, gdy strona dopuściła się choćby lekkiego niedbalstwa, Ponadto przy ocenie winy strony lub jej braku w uchybieniu terminu do dokonania czynności procesowej należy brać pod uwagę nie tylko okoliczności, które uniemożliwiły stronie dokonanie tej czynności w terminie, lecz także okoliczności świadczące o podjęciu lub niepodjęciu przez stronę działań mających na celu zabezpieczenie się w dotrzymaniu terminu. Brak szczegółowych informacji w powyższym zakresie uniemożliwia Sądowi dokonanie obiektywnej oceny, czy uchybienie terminu nastąpiło z przyczyn nadzwyczajnych, od niej niezależnych, takich, których nie dało się przezwyciężyć, zaś w przypadku choroby czy przywoływana choroba miała rzeczywisty wpływ na uchybienie terminu.