Opłaty sądowe w sprawach cywilnych cz. 1

Czy wiesz co to są opłat sądowe i kiedy się je wnosi?

Opłaty sądowe są obok wydatków kosztami sądowymi – kosztami niezbędnymi do prowadzeń postępowań sądowych. Opłatę należy uiścić przy wniesieniu do sądu pisma podlegającego opłacie. Jeśli strona samodzielnie składa pismo i nie wniesie opłaty zostanie wezwana przez sąd do jej uiszczenia.

Opłacie sądowej (uiszczanej na rachunek danego sądu) podlegają w szczególności:

1. pozew i pozew wzajemny;
2. pismo zawierające oświadczenie o rozszerzeniu powództwa lub jego zmianie w sposób powodujący wzrost wartości przedmiotu sporu;
3. apelacja i zażalenie;
4. skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia;
5. sprzeciw od wyroku zaocznego;
6. zarzuty od nakazu zapłaty;
7. interwencja główna i uboczna;
8. wnioski:
   1. wszczęcie postępowania nieprocesowego,
   2. ogłoszenie upadłości,
   3. wpis i wykreślenie w księdze wieczystej,
   4. wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o zmianę i wykreślenie tych wpisów;
9. skargi:
   1. wznowienie postępowania,
   2. uchylenie wyroku sądu polubownego,
   3. na orzeczenie referendarza sądowego,
   4. na czynności komornika;
10. odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej, Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji oraz organu regulacyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (Dz.U. z 2024 r. poz. 757).
    
    

Nie pobiera się opłat m. in. od wniosku:

1. udzielenie zabezpieczenia, zgłoszonego w piśmie rozpoczynającym postępowanie;
2. przyjęcie oświadczenia o uznaniu dziecka, o nadanie dziecku nazwiska, o przysposobienie dziecka, o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką oraz o umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej lub rodzinnym domu dziecka;
3. przesłuchanie świadka testamentu ustnego, o otwarcie i ogłoszenie testamentu oraz o zwolnienie z obowiązków wykonawcy testamentu;
4. będącego podstawą wszczęcia przez sąd postępowania z urzędu, a także od pism składanych sądowi opiekuńczemu w wykonaniu obowiązku wynikającego z ustawy albo nałożonego przez ten sąd;
5. odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt;
6. wpis w księdze wieczystej prawa własności uzyskanego na podstawie przekształcenia, o którym mowa w art. 1 ust. 1a ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nieruchomości (Dz.U. z 2019 r. poz. 1314 oraz z 2023 r. poz. 1463);
7. naczelnika urzędu skarbowego o wpis w księdze wieczystej hipoteki przymusowej na zabezpieczenie należności państw członkowskich lub państw trzecich w rozumieniu art. 1a pkt 8c i 8d ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2023 r. poz. 2505 i 2760);
8. wpis do Krajowego Rejestru Sądowego organizacji pozarządowych oraz kościołów i związków wyznaniowych ubiegających się o status organizacji pożytku publicznego;
9. wynikającego ze zmian w podziale terytorialnym państwa, o wpis w księdze wieczystej prawa własności i prawa użytkowania wieczystego na rzecz jednostek samorządu terytorialnego;
10. zatwierdzenie ugody zawartej przed mediatorem w wyniku prowadzenia mediacji na podstawie umowy o mediację;
11. komornika o wykreślenie w księdze wieczystej wpisu o wszczęciu egzekucji.
    
    

Nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych m. in.:

1. strona dochodząca ustalenia ojcostwa lub macierzyństwa oraz roszczeń z tym związanych;
2. strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych oraz strona pozwana w sprawie o obniżenie alimentów;
3. strona wnosząca o uznanie postanowień umownych za niedozwolone;
4. pracownik wnoszący powództwo albo składający wniosek o wszczęcie postępowania nieprocesowego, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1 zdanie drugie, lub strona wnosząca odwołanie do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych;
5. kurator wyznaczony przez sąd orzekający lub sąd opiekuńczy dla danej sprawy;
6. prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta i Rzecznik Finansowy;
7. powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących praktyk ograniczających konkurencję oraz praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów;
8. inspektor pracy oraz związki zawodowe w sprawach z zakresu prawa pracy;
9. strona w sprawach związanych z ochroną zdrowia psychicznego;
10. osoba ubezwłasnowolniona w sprawach o uchylenie lub zmianę ubezwłasnowolnienia;
11. strona, która została zwolniona od kosztów sądowych przez sąd - w zakresie przyznanego jej zwolnienia;
12. powiatowy (miejski) rzecznik konsumentów w sprawach dotyczących ochrony indywidualnych interesów konsumenta.