Ochrona sygnalistów

Od 25 września 2024 r. obowiązuje ustawa z dnia 14 czerwca 2024 r. o ochronie sygnalistów (w wyjątkiem art. 5 ust. 4, art. 25 ust. 1 i pkt 8 oraz przepisów rozdziału 4, które wejdą w życie z dniem 25 grudnia 2024 r.).

Rozwiązania przyjęte w ustawie mają na celu ochronę osób zgłaszających łamanie prawa oraz zabezpieczenie ich przed działaniami odwetowymi ze strony pracodawców.

Zgłoszenia lub ujawnienia publiczne mogą dotyczyć m.in.: korupcji, prania pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu, bezpieczeństwa produktów i ich zgodności z wymogami, bezpieczeństwa transportu, ochrony środowiska, ochrony radiologicznej i bezpieczeństwa jądrowego; bezpieczeństwa żywności i pasz; zdrowia, ochrony konsumentów, ochrony prywatności i danych osobowych, bezpieczeństwa sieci i systemów teleinformatycznych, a także interesów finansowych Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego oraz UE, jak również konstytucyjnych wolności i praw.

Zgodnie z ustawą do wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych zobowiązane są podmioty (firmy i instytucje), na rzecz których według stanu na dzień 1 stycznia lub 1 lipca danego roku wykonuje pracę zarobkową co najmniej 50 osób (uwzględnia się także osoby wykonujące pracę na innej podstawie niż umowa o pracę). Oprócz wdrożenia procedury zgłoszeń wewnętrznych, prowadzenia rejestru zgłoszeń wewnętrznych należy także utworzyć bezpieczne kanały zgłoszeń.

Należy pamiętać, iż ustawa przewiduje konwekcje w przypadku braku procedury zgłoszeń wewnętrznych w postaci kary grzywny dla podmiotów odpowiedzialnych za ustanowienie procedury zgłoszeń wewnętrznych, które wbrew przepisom ustawy procedury tej nie ustanawiają lub ustanawia ją z istotnym naruszeniem wymogów wynikających z ustawy o ochronie sygnalistów.